ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙΙ

Τίτλος: «Σακχαρώδης διαβήτης και νόσος ΑΛΤΣΧΑΙΜΕΡ»

Επιστημονικός Υπεύθυνος: Κυριάκος Καζάκος

Σκοπός του υποέργου: Ο βασικός στόχος της χρηματοδοτούμενης έρευνας είναι η αειφόρος ανάπτυξη καθώς και η ανάπτυξη ερευνητικών ομάδων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης οι οποίες θα είναι ανταγωνιστικές σε τομείς στρατηγικής σημασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Στόχος  του υποέργου: τη διερεύνηση της επίδρασης του σακχαρώδη διαβήτη στις νοητικές λειτουργίες ασθενών με ΗΝΔ και την πιθανή επίδρασή του στην εξέλιξη της σε ΝΑ.

Σύντομη Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου: Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης στις αναπτυγμένες χώρες τα τελευταία έτη, είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη εμφάνιση της άνοιας, με πιο συχνή μορφή της τη νόσο Alzheimer(ΝΑ) (65% του συνόλου) ως ένα μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό πρόβλημα. Η ΝΑ είναι μία εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου, η οποία χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση β-αμυλοειδούς και τ-πρωτεΐνης στον εγκέφαλο, με 160.000 ασθενείς στην Ελλάδα, 6.000.000 στην Ευρώπη και 26.000.000 παγκοσμίως, ενώ αποτελεί την 5η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η ΝΑ απορροφά σήμερα το 25% του συνόλου των δαπανών για την υγεία. Πρόσφατα σε ικανό αριθμό ερευνών έχει παρατηρηθεί συσχέτιση ανάμεσα στη ΝΑ και το σακχαρώδη διαβήτη, μια άλλη νόσο που αφορά περισσότερους από 300 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως (4η αιτία θανάτου στις ΗΠΑ) όπως επίσης και την παχυσαρκία. Η ΝΑ κατά ένα ποσοστό προέρχεται από εξέλιξη της ήπιας νοητικής διαταραχής (ΗΝΔ), μιας νόσου στην οποία οι ασθενείς έχουν προβλήματα μνήμης μεγαλύτερα από τα αναμενόμενα λόγω ηλικίας, αλλά δεν παρουσιάζουν κάποια άλλη διαταραχή (σκέψης, νόησης, προσοχής ή δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής). Πέρα από τη συχνή συνύπαρξη αυτών των δυο παθήσεων, φαίνεται ότι αυτές μοιράζονται κλινικά και βιοχημικά χαρακτηριστικά, κάτι που παραπέμπει σε κοινούς παθογενετικούς μηχανισμούς. Για το λόγο αυτό έχει προταθεί από ορισμένους ερευνητές ο όρος διαβήτης τύπου 3, ώστε να περιγράψει τη ΝΑ. Η παρούσα ερευνητική πρόταση έχει ως στόχο τη διερεύνηση της επίδρασης του σακχαρώδη διαβήτη στις νοητικές λειτουργίες ασθενών με ΗΝΔ και την πιθανή επίδρασή του στην εξέλιξη της σε ΝΑ. Για τον σκοπό αυτό η έρευνα προβλέπει την εξέταση 200 ασθενών και υγιών εθελοντών. Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που θα εξετασθούν θα διαιρεθεί σε 4 ομάδες των 50 ατόμων, με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Ομάδα Ι:  Ασθενείς με ΗΝΔ και διαβήτη
• Ομάδα ΙΙ: Ασθενείς με ΗΝΔ χωρίς διαβήτη
• Ομάδα ΙΙΙ: Ασθενείς χωρίς ΗΝΔ με διαβήτη
• Ομάδα ΙV: Ομάδα ελέγχου (χωρίς ΗΝΔ, χωρίς διαβήτη)

 Οι ασθενείς θα υποβληθούν σε νευροψυχολογικές εξετάσεις και εξετάσεις για έλεγχο διαβήτη, σε εξέταση προκλητών δυναμικών, μαγνητική τομογραφία και γονιδιακό έλεγχο

 Το προτεινόμενο υποέργο έχει ως στόχο:

• Τη διερεύνηση της συσχέτισης των επιπέδων ινσουλίνης νηστείας και της ινσουλινοαντίστασης (μέθοδος ΗΟΜΑ) με την ΗΝΔ η και τη ΝΑ.
• Τη διερεύνηση της συσχέτισης ανάμεσα στην παχυσαρκία (εκτίμηση με  δείκτη μάζας σώματος και περίμετρο μέσης) και την ΗΝΔ και την ΝΑ.
• Τη διερεύνηση της σχέσης του επιπέδου ρύθμισης του Σακχαρώδη Διαβήτη (μέτρηση HbA1c) και των νοητικών λειτουργιών.

H διαπίστωση της ήπιας νοητικής διαταραχής θα γίνει με νευροψυχολογικές, νευροφυσιολογικές και νευροαπεικονιστικές μεθόδους.

Από νευροφυσιολογικής πλευράς,θα εκτιμηθούν τα χαρακτηριστικά των κυρίων επαρμάτων (Ν200, Ρ300 και SW) των ακουστικών γνωσιακών προκλητών δυναμικών. Από νευροαπεικονιστικής πλευράς θα γίνουν εξετάσεις των ασθενών με μαγνητική τομογραφία (MRI) και μαγνητική φασματοσκοπία (spectroscopy).

 Από βιοπαθολογικής πλευράς Θα εκτιμηθεί ο δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ), η περίμετρος μέσης και θα προσδιοριστούν:

• επίπεδα γλυκόζης νηστείας
• επίπεδα ινσουλίνης νηστείας
• επίπεδα HbA1c
• Επίπεδα 8-ISOf2a 

Ερευνητική ομάδα υλοποίησης του έργου: