ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ ΙΙΙ

Τίτλος: «Αξιολόγηση αντοχής σε συνθήκες καταπόνησης (ξηρασία, αλατότητα) παλαιού και ιδιαίτερα σπάνιου γενετικού υλικού κριθαριού με σκοπό την αξιοποίηση προβληματικών γεωργικών περιοχών»

Επιστημονικός Υπεύθυνος : Δήμας Κίτσιος

Σκοπός του υποέργου: Ο βασικός στόχος της χρηματοδοτούμενης έρευνας είναι η αειφόρος ανάπτυξη καθώς και η ανάπτυξη ερευνητικών ομάδων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης οι οποίες θα είναι ανταγωνιστικές σε τομείς στρατηγικής σημασίας τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Στόχος  του υποέργου: αφορά την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας στις καταπονήσεις (ξηρασία και αλατότητα) 150 παλαιών ποικιλιών κριθαριού.

Σύντομη Περιγραφή Φυσικού Αντικειμένου: Το αντικείμενο του υποέργου αφορά την αξιολόγηση της ανθεκτικότητας στις καταπονήσεις (ξηρασία και αλατότητα) 150 παλαιών ποικιλιών κριθαριού. Ο προσδιορισμός της ανθεκτικότητας θα πραγματοποιηθεί σε πειράματα ελεγχόμενων συνθηκών με τη μελέτη της κατάστασης των φυτών υπό την επίδραση διαφορετικών επιπέδων καταπόνησης, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση φαινοτυπικών παραμέτρων καθώς και με την αξιολόγηση φυσιολογικών και βιοχημικών παραμέτρων σε συνθήκες εργαστηρίου. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των ποικιλιών κριθαριού υπό διάφορους συνδυασμούς καταπονήσεων θα αξιολογηθούν φυσιολογικές παράμετροι όπως η ικανότητα αδελφώματος, η φωτοσυνθετική ικανότητα, η παραγωγή αλληλοπαθητικών ουσιών, καθώς και η παραγωγή οσμωρυθμιστικών ουσιών όπως η προλίνη και αντιοξειδωτικών ουσιών όπως οι υπεροξειδάσες και οι καταλάσες. Οι ποικιλίες κριθαριού με την μεγαλύτερη αντοχή σε συνθήκες καταπόνησης που θα προκύψουν από το πείραμα ελεγχόμενων συνθηκών, θα αξιολογηθούν σε συνθήκες αγρού, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιες από αυτές, εκτός από ανθεκτικές σε συνθήκες καταπόνησης, είναι και υψηλής παραγωγικότητας στις Ελληνικές συνθήκες. Οι φαινολογικές παράμετροι αφορούν, μεταξύ άλλων, τους ρυθμούς ανάπτυξης και γήρανσης των ποικιλιών, τη μελέτη της βιολογίας των φυτών και της αποδοτικότητά τους σε βιομάζα και καρπό. Οι φυσιολογικές-βιοχημικές παράμετροι, από την άλλη, αφορούν, μεταξύ άλλων, τη φωτοσυνθετική ικανότητα, την παραγωγή αλληλοπαθητικών ουσιών, το υδατικό δυναμικό των φυτών, το ανοιγοκλείσιμο των στοματίων, τη θερμοκρασία των φύλλων, τη δυνατότητα ωσμορύθμισης, στα επίπεδα παραγωγής συμβατών ωσμωλυτών (προλίνης, μανιτόλης), την ανίχνευση της υπεροξείδωσης των λιπιδίων των μεμβρανών και της αποδόμησης των πρωτεϊνών, καθώς και την ποσοτικοποίηση δευτερογενών μεταβολιτών (φαινολικών ενώσεων, αλκαλοειδών). Τέλος, προβλέπεται η αναζήτηση φυσιολογικών-βιοχημικών δεικτών που συνδέονται με διάφορες παραμέτρους της αντοχής στις συγκεκριμένες καταπονήσεις καθώς και η μελέτη του αντιοξειδωτικού μηχανισμού των φυτών (αντιοξειδωτική ενεργότητα, αντιοξειδωτικά ένζυμα και προϊόντα). Οι απαραίτητες εγκαταστάσεις και ο απαραίτητος εξοπλισμός είναι διαθέσιμα στα Τμήματα Φυτικής Παραγωγής των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Θεσσαλονίκης και Λάρισας. Το αντικείμενο της έρευνας αυτής συγκαταλέγεται στα προτεινόμενα αντικείμενα έρευνας της OFOAM (International Federation of Organic Agriculture Movements, 2009) με το μεγαλύτερο συντελεστή σπουδαιότητας.

Ερευνητική ομάδα υλοποίησης του έργου: