Η δημιουργία «βάσης δεδομένων» με τη χημική σύσταση και την ενεργειακή αξία των Ελληνικών τροφίμων που χρησιμοποιούνται στη διατροφή του πληθυσμού είναι έργο εξαιρετικής σημασίας, γιατί επιτρέπει την εκτίμηση της ημερήσιας πρόσληψης και το σχεδιασμό αξιόπιστων διαιτητικών συστάσεων. Δηλαδή συμβάλει καθοριστικά στην προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών στον Ελληνικό πληθυσμό.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν διαθέτει τέτοια «βάση δεδομένων». Το 1999 ξεκίνησε μια σημαντική προσπάθεια (συντονιστές το Τμήμα Διατροφής/Α.Τ.Ε.Ι.-Θ. και ο Τομέας Κοινωνικής Ιατρικής/Πανεπιστήμιο Κρήτης), στη διάρκεια της οποίας μελετήθηκε η σύσταση και η ενεργειακή αξία 180 δειγμάτων τροφίμων. Η προσπάθεια αυτή έληξε το 2001 και έμεινε ημιτελής. Για την ολοκλήρωσή της πρέπει να μελετηθούν πάνω από 100 νέα τρόφιμα και να προσδιοριστούν σημαντικά θρεπτικά συστατικά, που δεν συμπεριλήφθηκαν στην περατωθείσα ερευνητική εργασία.

Σκοπός του παρόντος ερευνητικού προγράμματος είναι ο υπολογισμός της χημικής σύστασης (σε υγρασία, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, συνολικό λίπος και λιπαρά οξέα, τέφρα, διαιτητική ίνα, βιταμίνες, ανόργανα στοιχεία και χοληστερόλη) και της ενεργειακής αξίας Ελληνικών τροφίμων που δεν έχουν μελετηθεί, ώστε να δοθεί η δυνατότητα ολοκλήρωσης της προσπάθειας για κατασκευή αντιπροσωπευτικών και εύχρηστων πινάκων, σε μια ενιαία «βάση αναφοράς».

Την 1η Μαΐου 2004 ξεκίνησε με ευθύνη του κ. Κυρανά Ε. και της κ. Χασαπίδου Μ. η μεθόδευση της δειγματοληψίας Ελληνικών παραδοσιακών και μη τροφίμων. Στόχος μας ήταν να προγραμματιστεί η λήψη δειγμάτων από διαφορετικές περιοχές της χώρας και σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων, με βάση κλαδικές μελέτες που αναφέρουν τον όγκο παραγωγής ανά περιοχή. Γι’ αυτόν το λόγο παραγγέλθηκαν κλαδικές μελέτες διαφόρων ομάδων τροφίμων (λαχανικά, ψάρια ιχθυοτροφείου, κ.ά.) από τον ICAP. Παράλληλα ξεκίνησε η επικοινωνία με τους υπεύθυνους των διαφόρων πακέτων εργασίας, για να γίνει η καταγραφή των πρώτων αναγκών σε αναλώσιμα, καθώς και η αγορά ενός φορητού υπολογιστή για την καταγραφή και επεξεργασία όλων των δεδομένων.

Με την παραλαβή των κλαδικών μελετών άρχισε η καταγραφή και επεξεργασία των δεδομένων για την ολοκλήρωση της προσπάθειας μεθόδευσης της δειγματοληψίας. Με τη συνεργασία και τη σύμφωνη γνώμη όλων των υπεύθυνων στα διάφορα πακέτα εργασίας καταρτίστηκε κατάλογος των τροφίμων που θα ελεγχθούν. Παράλληλα, ο υπεύθυνος του 7ου πακέτου εργασίας με τη βοήθεια των συνεργατών του προχώρησε στο στήσιμο του συστήματος HPLC με το οποίο θα πραγματοποιηθεί η ανάλυση των βιταμινών. Καθυστέρηση παρατηρήθηκε στην έναρξη των εργασιών για την τυποποίηση των μεθόδων ανάλυσης των βιταμινών, επειδή καθυστέρησε ο διαγωνισμός προμήθειας των αναλωσίμων (πρότυπα βιταμινών & άλλα αντιδραστήρια).

Στη συνέχεια όλες οι ομάδες προχώρησαν σε γενική δοκιμή των οργάνων και των μεθοδολογιών ανάλυσης που θα χρησιμοποιήσουν. Τα αποτελέσματα της γενικής δοκιμής, καθώς και τα αποτελέσματα από την ανάπτυξη μεθόδων ανάλυσης λιποδιαλυτών (Α, D, E και Κ) και υδατοδιαλυτών (C, Β1, Β2, Β6 και Β12) βιταμινών ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητικά. Μετά από αναβολή των εργασιών που αφορούν τη λήψη και ανάλυση δειγμάτων τροφίμων, λόγω καθυστέρησης του διαγωνισμού των χημικών αντιδραστηρίων, ξεκίνησαν από την 1η Ιανουαρίου 2006, οι εργασίες του ΠΕ2 με αντικείμενο τη δειγματοληψία και την προετοιμασία των δειγμάτων τροφίμων, καθώς και οι εργασίες των ΠΕ3, 4, 5, 6, 7 και 8 που έχουν ως αντικείμενο τη θερμιδική ανάλυση και τον προσδιορισμό της σύστασης των δειγμάτων Ελληνικών τροφίμων. Οι εργασίες αυτές προβλέπεται να περατωθούν τον Μάρτιο του 2007.